Kun je geen keuze maken? Je hebt allemaal wel eens iets waar je niet uitkomt. Gewetensbezwaren, wikken en wegen, afwegen tot en met, maar geen beslissing (willen) nemen. Er zijn ook mensen die heel makkelijk kiezen, waarbij het lijkt of ze altijd weten wat ze willen. Hoe mooi zou het zijn als jij die manier van keuzes maken ook kon toepassen? Misschien levert dat wel minder stress op. In deze blog ga ik je vertellen wat deze mensen doen en hoe jij dat zelf kunt toepassen, zodat je ieder dilemma voor jezelf kunt oplossen. Je gaat aan de slag met de waarneemposities.
- Een ander perspectief
- Nog verder kijken: 3e en 4e waarneempositie
- Voorbeeld 1: keuze vaccinatie
- Voorbeeld 2: tijd voor ander werk?
- Zelf aan de slag met de waarneemposities
Geen zin om te lezen? Luister hier naar de podcast over de Waarneemposities op Spotify.
Een ander perspectief
Als je keuzes moet maken, dan is het moeilijk om uit je eigen positie te stappen en het vanuit een ander perspectief te bekijken. Vaak zeggen we dat we dat wel doen, maar doen we dat maar beperkt.
Bijvoorbeeld door te kijken hoe een ander het zou zien, kun je het een beetje anders bekijken. Dat betekent dat je je probleem bekijkt zoals bijvoorbeeld een vriend, partner, familielid of kinderen er naar zouden kijken. In de situatie waar ik net over schrijf, heeft te maken dat je van je eigen (eerste) positie in die van de ander stapt (tweede positie). Vaak doen we dat dan ook nog eens in gedachten en proberen we in te leven in hoe een ander er tegenaan zou kijken.
Vaak hoor ik studenten zeggen dat ze het dan inderdaad op een andere manier bekijken, maar alsnog veel beren om de weg zien om het toch niet zo te doen. Wat je dan eigenlijk doet, is kijken naar wat een ander ziet en daar direct weer overheen gaan met je eigen mening. Daarmee kom je uiteraard nog niet tot een keuze, maar blijf je wikken en wegen.
Nog verder kijken: 3e en 4e waarneemposities
Naast deze twee posities kun je ook nog naar een derde en vierde perspectief. Hierdoor ga je weer anders naar de context kijken. Wat bedoel ik daarmee?
Vanuit de derde positie kijk je naar de situatie waarin je jezelf ziet (1e positie) en ook hoe je naar jezelf kijkt (2e positie). Je hebt de 1e en 2e waarneempositie in beeld en kijkt daar naar vanuit een andere positie, namelijk de 3e waarneempositie. Vanuit dat perspectief krijg je andere informatie. Je kunt dus anders kijken naar de situatie en keuze die je moet maken.
Vanuit de 4e positie ga je nog een stapje verder. We noemen deze positie ook wel de helikopterview. Je kijkt vanachter de 3e positie, naar de 3e positie, de 2e positie en de 1e positie. Door deze verre verwijdering van de 1e positie en de context ervaar je alles anders. Dat geeft ook nieuwe informatie.
Okee, laten we eens naar een paar voorbeelden kijken.
Voorbeeld 1: Keuze voor vaccinatie onder de loep
Een keuze die we op dit moment massaal moeten maken is of je wilt vaccineren of niet. Sommige mensen weten het meteen en laten zich vaccineren, anderen weten meteen dat ze dat niet willen. Maar ook zijn er heel veel mensen die twijfelen, overwegen en misschien niet zo snel een keuze kunnen maken. Dan kun je dus de waarneemposities gebruiken.
- Dit is het perspectief van jezelf.
Hierin herken je dus de situatie waarin je nu bent. Je kent de argumenten waarop je voor of tegen vaccineren bent. Ook ken je de dingen waar je nog over twijfelt. Niets nieuws onder de zon op deze plaats. - In de tweede positie kijk je naar jezelf vanuit de ogen van een ‘ander’.
Neem waar welke informatie de ander kent. Hoe kijkt de ander naar je situatie? Hoe denkt hij over vaccineren en over of jij je moet laten vaccineren of niet? Wat met name belangrijk is: welke nieuwe informatie kun je waarnemen vanaf deze situatie? - Op naar de volgende van de waarneemposities: 3e positie.
Vanuit deze positie sta je verder van de situatie af. Hierdoor ben je minder emotioneel en gevoelsmatig betrokken en kun je anders kijken. Neem waar wat je ziet als je naar jezelf kijkt (1e waarneempositie). Wat zie je als je naar de 2e positie kijkt? Neem alle informatie waar die je vanaf deze positie kunt zien, horen en voelen. Is er nieuwe informatie voor je mening over vaccineren? Neem je andere dingen waar die je nieuwe inzichten kunnen geven? - Nu ga je nog een stap verder naar de 4e waarneempositie.
Je neemt met deze plek een perspectief in wat nog verder naar achter ligt. Hierdoor heb je nog minder connectie met de situatie zelf en kun je op een andere manier kijken. Hoe ervaar je deze plaats? Wat zie je nu aan de 3e, 2e en 1e waarneemposities?
Je kunt nu bijvoorbeeld ervaren dat de emoties die je ervaart in de 1e positie helemaal niet van toepassing zijn. Hierdoor kun je veel rustiger de vaccinatie overwegen. Wat zijn de voor- en nadelen, wat doen anderen, wat zou je zelf doen als je er zo naar kijkt? Wat vind je zelf van je emoties en gevoelens rondom dit thema als je naar jezelf kijkt?
Nu zelf aan de slag met de waarneemposities
De waarneemposities zijn heel eenvoudig zelf te gebruiken. Een belangrijke voorwaarde dat je daadwerkelijk gaat oefenen in plaats van erover na te denken. Klinkt misschien een beetje raar, maar deze oefening werkt het beste als je met lichaam en geest eraan deelneemt: denken en lichamelijk ervaren. Luister naar de podcast waarin Julia je meeneemt door de oefening of volg de stappen hieronder.
- Plaats vier stoelen of krukjes (zoals op de foto) op de plaatsen, zoals aangegeven op de afbeelding. Neem vervolgens plaats op de 1e positie. Maak helemaal contact met deze plaats en ervaar hoe je je voelt, wat je ervaart, wat je mogelijk ziet en hoort wat je opvalt.
- Zorg dat je voordat je op de tweede plaats gaat zitten helemaal los komt van de 1e waarneempositie. Schud je even los, neem even afstand en benader dan de tweede positie.
- Neem plaats op de 2e positie. Maak helemaal contact met deze plaats en ervaar hoe het is om naar jezelf te kijken. Zorg ervoor dat je een goede scheiding houdt tussen de gevoelens, emoties, gedachten en meningen van de eerste positie. Neem oordeelloos waar wat je ziet als je naar jezelf kijkt. Wat voel je, wat zie je, wat hoor je?
- Nadat je alles hebt waargenomen maak je je ook weer los van deze plaats en zorg dat je weer neutraal wordt.
- Neem plaats op de 3e positie. Je zult merken dat je nu meer afstand kunt nemen van de situatie. Kijk eens naar jezelf in de 1e positie en naar de 2e positie. Wat valt je op? Wat ervaar je, voel je, zie je en hoor je eventueel? Zorg dat je goed gescheiden blijft van de situatie in 1e positie. Neem oordeelloos waar wat je vanaf deze positie ziet en aanzien van je situatie. Ook zou je verschillen kunnen horen. Neem de verschillen waar tussen deze plaats en de andere plaatsen waar je hiervoor zat.
- Nadat je alles hebt waargenomen maak je je ook weer los van deze plaats en zorg dat je weer neutraal wordt.
- Tijd om plaats te nemen op de 4e positie. Op deze positie zit je nog verder van de situatie af en dat geeft een ander perspectief. Maak helemaal contact met deze plaats en ervaar hoe je je voelt, wat je ervaart, wat je mogelijk ziet en hoort wat je opvalt. Neem de verschillen waar met de andere posities. Welke andere of nieuwe informatie krijg je nu?
Wil je aan de slag met NLP en meer leren over je gedrag, de keuzes in je leven die je maakt en alles wat jij denkt dat gewoon bij je hoort? De waarneemposities geven daar onder meer de mogelijkheden voor. Samen met andere interventies maken ze deel uit van de NLP Practitioner 2.0. In 16 trainingsdagen kun je enorm veel leren over jou innerlijke wereld, je gedrag en patronen van communicatie.
Kom naar een eerstvolgende informatieavond om meer te weten te komen over de opleiding.